Współczesne materiałoznawstwo zna wiele przypadków materiałów o zbliżonych właściwościach fizycznych, lecz całkowicie odmiennym surowcu, z jakiego zostały wykonane. Bardzo dobrym przykładem takiej sytuacji jest dychotomiczne zestawienie dwóch materiałów – szkła i poliwęglanu litego.
Poliwęglan, czyli szkło naszych czasów
Szkło było znane ludziom już w starożytności, a nawet wcześniej. Ludy pierwotne bowiem dość często korzystały ze szkła naturalnego, powstałego wskutek erupcji wulkanów. W starożytnej Mezopotamii opanowano już sztukę produkcji szkła. Jej udoskonalenie nastąpiło pod koniec średniowiecza w Europie, natomiast przemysłowa produkcja szkła na masową skalę ruszyła w dziewiętnastym stuleciu.
Za kolejny etap „szklanej rewolucji” można uznać wynalezienie poliwęglanu w latach pięćdziesiątych XX wieku, a następnie opracowanie metody wykorzystywania go do produkcji przezroczystych płyt poliwęglanowych, o wyglądzie zbliżonym do szkła, lecz znacznie przewyższającym je pod względem właściwości fizycznych i odporności. Mimo, że szkło wciąć jest nieodłączne w naszych czasach, to jednakże w niektórych dziedzinach to właśnie poliwęglan lity jest o wiele bardziej użyteczny.
Właściwości poliwęglanu litego
Istotną właściwością fizyczną poliwęglanu jest jego odporność, nieporównywalne większa niż ma to miejsce w przypadku szkła. Według badań naukowych wytrzymałość poliwęglanu, szczególnie w zakresie twardości i odporności na ściskanie, jest zbliżona do aluminium. Z tego też powodu poliwęglan lity stosowany jest wszędzie tam, gdzie szkło uległo by zniszczeniu wskutek działania oddziałujących na dany przedmiot czynników.
Odporność poliwęglanu wynika przede wszystkim z jego dużej gęstości, co wynika z bliskiego położenia względem siebie poszczególnych cząsteczek. Przekłada to się w bezpośredni sposób również na odporność na działanie temperatur o dużej amplitudzie, rozpościerającej się od -100 do +135 stopni Celsjusza. Pozwala to na korzystanie z tego materiału zarówno na terenie Syberii, jak również Sahary, bez ryzyka jego uszkodzenia, wynikającego wyłącznie z panującej temperatury otoczenia.
Gdzie można spotkać poliwęglan lity?
Najlepszą rekomendacją, świadczącą o bardzo dużych możliwościach tego materiału, jest spojrzenie na miejsca, w jakich jest wykorzystany. Powszechnie wiadomo, że bolidy ścigające się w Formule 1 są narażone na działanie wielu szkodliwych czynników, związanych z prędkością, z jaką się poruszają. Przeciążenia fizyczne w bardzo wymagający sposób sprawdzają wytrzymałość poszczególnych elementów tego pojazdu, w tym także kombinezonu kierowców. Z tego też względu szyby w hełmach kierowców wykonywane są właśnie z poliwęglanu. Podobnie jak szyby samolotów, unoszących się wysoko w przestworzach, gdzie narażone są chociażby na zetknięcie z chmurami gradowymi.
Innym rodzajem niszczącego oddziaływania na materiały jest wysokie ciśnienie, występujące chociażby w morskich głębinach. Batyskafy, czyli podmorskie statki wykorzystywane do eksploracji dna mórz i oceanów, muszą znosić ciśnienie wielokrotnie większe, od tego, jakie panuje na powierzchni ziemi. Szyby montowane w batyskafach również wykonywane są z litego poliwęglanu.
Powyższe zastosowania w dobitny sposób udowadniają, jak bardzo użytecznym i wytrzymałym materiałem jest poliwęglan lity. Można przy tym z pełną stanowczością powiedzieć, iż jest to materiał przyszłości, który stopniowo ma szanse na wyparcie szkła z powszechnego użytku.
Artykuł powstał przy wsparciu ekspertów firmy Plexikord – dystrybutora tworzyw sztucznych dla przemysłu, budownictwa i reklamy, zajmującego się również usługami związanymi z ich obróbką.